NAJLEPSZA PEDAGOGIKA NA ŚWIECIE
Pedagogika waldorfska, jako jedna z najstarszych pedagogik i wciąż bardzo aktualna życiowo, jest niewątpliwie najlepszą pedagogiką na świecie. Opiera się bowiem na miłości do człowieka jako fundamentu wychowania.
A sam jej twórca Rudolf Steiner tak mówi:
„Pedagogika jest w gruncie rzeczy wypływającą z wiedzy o człowieku miłością do ludzi.
A przynajmniej tylko na takim fundamencie można ją zbudować.”
Pedagogika waldorfska oprócz miłości do dziecka opiera się na gruntownej wiedzy o człowieku w poszczególnych siedmioleciach. Znajomość prawdziwej istoty człowieka czyli antropozofii ( z greckiego: anthropos – człowiek i sophia – mądrość) jest konieczna dla pedagoga waldorfskiego, który mając świadomość ogromnej odpowiedzialności podczas prowadzenia dziecka w poszczególnych siedmioleciach, odpowiednio zaspokajał jego potrzeby na każdym szczeblu rozwoju. Bowiem każde dziecko w okresie wychowywania przechodzi z racji naturalnych i koniecznych praw rozwojowych ogromne przemiany konstytucji cielesnej ( 0-7 lat) zdolności do odczuwania i przeżywania ( 7-14 lat) oraz zmiany struktur myślowych i stanów świadomości ( 14-21 lat). Antropozofia jest dużym wsparciem dla nauczyciela w tym procesie. Głosi ona, że człowiek posiada ciało, duszę i ducha (Jaźń), które stanowią trzy wzajemnie oddziałujące na siebie człony istoty ludzkiej. Daje wskazówki i narzędzia jak odpowiednio prowadzić wychowanka, by zaspokajać jego potrzeby rozwojowe w obszarze fizycznym, emocjonalnym i psychicznym. Oprócz solidnej wiedzy o człowieku antropozofia ma jeszcze inną wielką zaletę: niesie poszanowanie dla indywidualności każdego człowieka.
Wszystkie działania pedagoga waldorfskiego prowadzone do 21 roku życia z wychowankiem mają jeden cel: doprowadzić dorastającego człowieka do wolności jego indywidualności. Czyli umieć tak poprowadzić wychowanka aż do czasu, gdy młody człowiek sam odnajdzie własną drogę życiową, gdy osiągnie zdolność do przejęcia od swoich wychowawców „sterów zarządzania” swoim życiem oraz kierowania własnym rozwojem i rozumem. Będzie samodzielny, ale przede wszystkim wolny wewnętrznie.
pierwsze siedmiolecie, w którym dziecko naśladuje nauczyciela – świat jest dobry- nauczyciel jest blisko fizycznie
drugie siedmiolecie, w którym dziecko szuka autorytetu w nauczycielu- świat jest piękny-nauczyciel jest blisko duchowo
trzecie siedmiolecie, w którym dziecko szuka ideałów – świat jest sprawiedliwy- nauczyciel jest blisko myślowo
Pedagogika waldorfska jest pedagogiką żywą. To znaczy, że nauczyciel znając antropozofię, która jest narzędziem do właściwych obserwacji dzieci, ale również darząc ich miłością oraz dzięki nieustannej codziennej pracy nad sobą, kształtuje i prowadzi młodego człowieka w naturalny sposób przy akceptacji jego indywidualności rozwojowej. Jak pisze Frans Carlglen w „Wychowaniu do wolnosci. Pedagogika Rudolfa Steinera”: „Zadanie nauczyciela bowiem polega na takim postępowaniu z uczniem, aby w żaden sposób nie naruszyć jego Ja i przyczynić się do takiego wykształcenia jego ciała i duszy (instrumenty), aby duch (indywidualność) mógł kiedyś swobodnie w nim gospodarzyć”. Słowa te świadczą o niezwykle podmiotowym podejściu pedagogiki waldorfskiej do dziecka jako człowieka i wielkim szacunku do Niego oraz o trosce o właściwy rozwój na trzech płaszczyznach rozwojowych. „Żywość” pedagogiki waldorfskiej widać również w zmieniającym się pedagogu waldorfskim, dla którego uczniowie są najlepszymi pomocnikami w jego samowychowaniu.
Pedagogika waldorfska jest pedagogiką wymagającą. Wymaga bowiem od nauczyciela odnalezienia własnego sposobu służenia kształtowaniu się indywidualności ucznia. Co prawda daje pedagogowi waldorfskiemu narzędzia do poznania tych potencjalnych możliwości, skrytych w najgłębszej warstwie Ja dziecka, przez obserwację ich zewnętrznych symptomów, ale wymaga od nauczyciela dużej uważności i wrażliwości oraz właściwego działania.
Wszystko to odbywać się musi w atmosferze ciepła, by stworzyć pożyteczne więzi z wychowankiem. Wówczas w atmosferze bliskości „całą swą umysłowością pedagog waldorfski zanurza się w duszę i istotę stającego się człowieka”-jak mówi Rudolf Steiner. Przy takim zaufaniu nauczyciel staje sie autorytetem dla młodego człowieka, dając mu tym samym poczucie bezpieczeństwa i będąc dla Niego źródłem sił do działania.
Warto tu przytoczyć słowa profesora Bogusława Śliwerskiego , który we wstępie do wydania polskiego „Wychowania do wolności” Fransa Carlgrena tak napisał :” Edukacja steinerowska nie bez powodu jest zaliczana do jednych z najtrudniejszych wśród wszystkich modeli kształcenia alternatywnego, gdyż stawia niezwykle wysokie wymagania wychowawcom, oczekując od nich intensywnej pracy nad sobą, sztuki panowania nad własnym charakterem, nieustannego dążenia do perfekcyjności, bycia blisko duszy wychowanka i współprzeżywania jego radości i smutków, budzenia entuzjazmu i podejmowania umiejętnej współpracy z wychowankami i ich rodzicami, zdolności do czerpania sil i energii w każdej sytuacji, ponieważ nic nie może zwalniać pedagoga od wysiłku i odpowiedzialności za wspólną jakość życia, za radzenie sobie z kryzysami w sobie i z problemami w relacjach międzyludzkich”.
Pedagogika waldorfska to również jedyna pedagogika na świecie, która ma charakter terapeutyczny, ponieważ łączy cel, plan nauczania, metodykę i dydaktykę jako środki wspierające zdrowy rozwój dzieci i młodzieży. Prawdziwe wychowanie i samowychowanie bowiem, zawsze potrzebuje pozytywnego działania, które musi wspomagać zdrowie cielesne i duchowe.Przedszkola i szkoły waldorfskie to nie tylko miejsca zabawy i zdobywania wiedzy, ale przede wszystkim miejsca KSZTAŁTOWANIA CZŁOWIEKA.
Goetheanum – Dornach w Szwajcarii
Literatura pozwalająca poznać pedagogikę waldorfską :
- Barbara Kowalewska „Mam czas dla dziecka” wyd. Impuls
- W. Goebel M. Glockler „W trosce o dziecko” wyd. Genesis
- Frans Carlgren, Arne Klingborg „Wychowanie do wolności. Pedagogika Rudolfa Steinera” wyd. Impuls
- Johannes Kiersch „Pedagogika waldorfska. Wprowadzenie do pedagogiki Rudolfa Steinera” wyd. Impuls